مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی امام حسین(ع)

اولین بیمار مبتلا به خونریزی گوارشی در بیمارستان امام حسین (ع) در کلینیک "رادیولوژی مداخله ای و درمانهای کم تهاجمی" تحت درمان قرار گرفت .

دکتر سید علی اکبرمهدوی " متخصص رادیولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی" ابراز کرد : خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی در اثر صدمه و آسیب موضعی ایجاد می‌شود که سبب زخم مخاط دستگاه گوارش می‌شود. خونریزی‌های دستگاه گوارش(GIB) به دو دسته با منشأ فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شوند. خونریزی‌هایی که در قسمت اثنی عشر به بالا رخ داده باشند، خونریزی دستگاه گوارش فوقانی(UGIB)نامیده می‌شوند. اگر محل خونریزی از دوازدهه تا مقعد باشد خونریزی دستگاه گوارشی تحتانی (LGIB) گفته می‌شود . علایم خونریزی گوارشی فوقانی به صورت زیر نشان داده می شود :

· استفراغ خون روشن با موادی با زمینه قهوه‌ای که نشانه خون ریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش است.

· مدفوع قیری و بدبو ، این نوع مدفوع که ملنا نام دارد بر وجود خون حداقل به مدت ۱۴ ساعت در دستگاه گوارش دلالت می‌کند؛ لذا اغلب بر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی دلالت دارد.

· وجود خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.

· خونریزی مخفی گوارشی که در آزمایش‌های اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خونریزی بیشتر نشانه تومور خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خونریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خونریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.

· خونریزی مخفی گوارشی که در آزمایش‌های اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خونریزی بیشتر نشانه تومورهای دستگاه گوارشی است که معمولاً با علائمی نظیر کاهش وزن و کم خونی مزمن همراه‌است.

· علائم کم خونی مانند خستگی زودرس ، سیاهی رفتن چشم ، درد قفسه سینه یا تنگی نفس.

· شوک و افت فشار: از دست دادن شدید خون (بیش از یک لیتر خون در ۲۴ ساعت) ممکن است سبب بروز علائم شوک شود.

این عضو هیئت علمی افزود : بیماری‌هایی که موجب خونریزی گوارشی فوقانی می‌شوند عبارتند از: زخم‌های معده و دوازدهه(PU) ، واریسهای گوارشی (عمدتاً در اثر مشکلات کبدی و افزایش فشار عروق مربوط به آن ایجاد می‌شوند)، آسیبهای مخاط معده (گاستریت اروزیو) و اثنی عشر (دئودنیت) ، بیماریهای التهابی مری (ازوفاژیت) و بدخیمی‌ها. مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (مانند آسپرین و بروفن) و الکل نیز می‌تواند باعث خونریزی گوارشی به خصوص در ناحیه معده شود.

وی در مورد روشهای درمانی افزود :

- کنترل فوری خونریزی باآندوسکوپ ممکن است تزریق ترکیبات تنگ‌کننده عروق(ماننداپی‌نفرین)،تزریق مواداسکلروزکننده منعقدکردن محل خونریزی بالیزریا کاربرد هموکلیپ راشامل شود.

- مشخص کردن رگ های خونریزی دهنده با آنژیوگرافی به دنبال آمبولیزاسیون

- مهارکردن خونریزی باجراحی، درصورت شکست دیگراقدمات . جراح باید پیش ازشروع جراحی ، ازمحل خونریزی ، ایده‌ای درذهن داشته باشد(بااستفاده ازآندوسکوپی یاآنژیوگرافی).

وی افزود : بیماری که به این روش تحت درمان قرار گرفت خانم 70 ساله ای بود که به دلیل دل درد مزمن که اخیرا تشدید پیدا کرده بود به اورژانس بیمارستان امام حسین (ع) مراجعه می نماید . در ارزیابی های انجام شده بیمار دچار افت هموگلوبین شد . بیمار با تشخیص خونریزی گوارشی تحت اندوسکوپی قرار گرفت و ضایعه پولیپوئید زخمی در ناحیه انتروفوندوس معده رویت شد که همراه با oozing فعال بود . به دلیل ادامه خونریزی ، بیمار جهت ارزیابی بیشتر تحت آنژیوگرافی قرار گرفت و در آنژیوگرافی کاتتر تشخیصی را وارد عروق معده کرده و سپس ماده حاجب را تزریق کرده که بدین ترتیب محل خونریزی که شریان معده سمت چپ بود مشخص گردید . سپس ماده Gelfom و PVA از طریق این کاتتر وارد عروق خونریزی دهنده شد و متعاقب آن خونریزی گوارشی بیمار قطع و علائم حیاتی بهبود یافت . این روش به اختصار امبولیزاسیون گفته می شود که روش بسیار موثری در درمان خونریزیهای فعال دستگاه گوارش می باشد.این روش برای اولین بار در بیمارستان امام حسین (ع) در درمان بیماران مورد استفاده قرار گرفت.